Vitalik Buterin hé lộ mô hình “tài chính thông tin” mới, mở đường cho thị trường dự đoán trên Ethereum

Trong bài viết gần đây “Từ thị trường dự đoán đến tài chính thông tin”, Vitalik Buterin đã chia sẻ góc nhìn sâu sắc về thị trường dự đoán và mở ra khái niệm mới “tài chính thông tin” nhằm thay đổi cách thông tin được thu thập, xác thực và chia sẻ trong nhiều lĩnh vực.

“Tài chính thông tin” - Mở đường cho một nền kinh tế mới?

Theo nhà sáng lập Ethereum, "tài chính thông tin" là việc sử dụng các công cụ và nguyên tắc tài chính để thu thập, tổng hợp và phân phối thông tin một cách hiệu quả. Nói cách khác, “tài chính thông tin” được thiết kế để tối ưu hóa việc khai thác tri thức từ đám đông.

“Bắt đầu từ một thực tế mà bạn muốn biết, và sau đó thiết kế một thị trường để tối ưu hóa thông tin đó,” ông giải thích.

Cách tiếp cận này có thể nâng cao độ tin cậy của dữ liệu, từ đó giúp việc đưa ra quyết định tốt hơn.

Đáng chú ý, không chỉ sử dụng các công cụ và nguyên tắc tài chính, ông Vitalik còn nhấn mạnh rằng blockchain và trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự phát triển của tài chính thông tin. Bởi lẽ AI có khả năng phân tích và xử lý lượng lớn dữ liệu, cho phép tạo ra hàng triệu thị trường vi mô cho các quyết định nhỏ lẻ. Điều này giúp khắc phục hạn chế của các thị trường truyền thống, vốn thường kém hiệu quả khi khối lượng giao dịch thấp. Còn blockchain lại giúp thúc đẩy chia sẻ thông tin minh bạch với chi phí rẻ và thưởng cho những người tham gia có dự đoán chính xác.

Đây cũng là những lý do hàng đầu giúp “tài chính thông tin” được tiếp cận rộng rãi và là giải pháp cho các vấn đề về niềm tin trong ngành. Từ đó, mở đường cho một nền kinh tế kỹ thuật số công bằng hơn, hiệu quả hơn - một nền kinh tế mà giá trị được quyết định bởi các lực lượng thị trường, chứ không phải các thuật toán mờ đục.

Thị trường dự đoán - Nền móng cho “tài chính thông tin”

Thị trường dự đoán, nơi mọi người đặt cược vào kết quả của các sự kiện tương lai, lâu nay vẫn bị gắn mác là “cá cược” hay “trò đỏ đen”. Nhưng theo ông Vitalik Buterin, đó là cách nhìn quá hẹp, chưa phản ánh đúng giá trị mà thị trường này mang lại.

Ông cho rằng thị trường dự đoán không chỉ để giải trí, mà còn là một công cụ có ích, giúp phản ánh kỳ vọng của cộng đồng và là một cách hữu hiệu để thu thập thông tin từ các sự kiện trong tương lai. Quan trọng hơn, đây có thể là bước đệm cho một lĩnh vực tiềm năng: tài chính thông tin.

Để lập luận cho quan điểm của mình, ông Vitalik nhấn mạnh các nền tảng như Polymarket và Kalshi cho phép người dùng đặt cược vào các sự kiện trong thế giới thực dựa trên lợi thế thông tin của họ.

Cụ thể, Polymarket không chỉ dự đoán chính xác kết quả bầu cử Mỹ, mà còn cung cấp thông tin nhanh chóng và đáng tin cậy hơn nhiều kênh truyền thông lớn.

Chẳng hạn, khi nhiều nguồn tin cho rằng cuộc đua giữa Donald Trump và Joe Biden là 50/50, Polymarket đã nghiêng về khả năng Donald Trump thắng với tỷ lệ 60/40. Không chỉ vậy, nền tảng này còn cập nhật kết quả sớm và rõ ràng, trong khi nhiều kênh truyền thông vẫn đưa tin thiếu minh bạch hoặc thiên lệch.

Thông tin trên Polymarket (cập nhật nhanh chóng, chính xác) và các kênh truyền thông (đưa tin nhiễu loạn) lúc 3:40 AM EST ngày 06/11/2024. Nguồn: Vitalik Buterin

Điều khiến ông Vitalik ấn tượng hơn cả là Polymarket từng cho thấy khả năng tổng thống Venezuela Maduro Gonzalez bị lật đổ lên tới 23% - một dữ liệu khiến ông, vốn không mấy quan tâm đến tình hình quốc gia này, phải chú ý. Dù cuối cùng tổng thống Maduro vẫn giữ quyền lực, thị trường đã phản ánh đúng bối cảnh bất ổn, biểu tình lớn và chiến lược đối đầu hiệu quả từ phe đối lập.

Kết quả dự đoán bầu cử tổng thống Venezuela trên Polymarket. Nguồn Polymarket

Sau khi phân tích ví dụ từ Polymarket, ông Vitalik kết luận, kết hợp dữ liệu từ thị trường dự đoán với tin tức truyền thống sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới - miễn là đừng quên rằng mọi thị trường đều có thể bị thao túng.

“Tài chính thông tin” - Tham vọng lớn, thách thức không nhỏ

Dù “tài chính thông tin” mang đến tầm nhìn hấp dẫn về việc kiếm tiền từ ảnh hưởng kỹ thuật số, mô hình này vẫn còn nhiều nghi vấn về tính bền vững. Việc dựa vào AI phân tích cảm xúc, các nhà tiên tri phi tập trung và cấu trúc thị trường dễ đầu cơ khiến “tài chính thông tin” dễ bị thao túng hơn là điều tiết.

Nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ để ngăn biến dạng thông tin, mất thanh khoản hay bong bóng đầu cơ, “tài chính thông tin” có thể chỉ là một "trend" ngắn hạn. Để thực sự tạo ra giá trị lâu dài, “tài chính thông tin” cần vượt lên khỏi việc chỉ "đặt cược vào sự chú ý" và phát triển các công cụ xác thực, định giá ảnh hưởng kỹ thuật số một cách minh bạch và bền vững.