Nghe tin siết thuế, hàng quán đồng loạt "tháo chạy": Từ tắt app đến treo biển “không nhận chuyển khoản”

Theo ghi nhận của phóng viên tại TP.HCM, từ đầu tháng 6/2025, nhiều cửa hàng ăn uống, tiệm cà phê đã treo biển “Chỉ nhận tiền mặt” hoặc “Không nhận chuyển khoản”. Một số hàng quán từng hoạt động ổn định trên các nền tảng giao hàng như ShopeeFood, GrabFood, Baemin… hiện cũng đã tạm dừng dịch vụ, đóng app hoặc chuyển sang bán qua Zalo, tin nhắn cá nhân.

Tình trạng này không chỉ gây bất tiện cho người tiêu dùng mà còn phản ánh tâm lý lo ngại đang lan rộng trong cộng đồng kinh doanh nhỏ lẻ, đặc biệt sau khi một số bài viết trên mạng xã hội đề cập đến việc ngành thuế tăng cường kiểm soát và truy thu thuế với cá nhân kinh doanh qua nền tảng số.

Từ đầu tháng 6/2025, nhiều cửa hàng ăn uống, tiệm cà phê đã treo biển “Chỉ nhận tiền mặt” hoặc “Không nhận chuyển khoản”

Lo ngại bị truy thu, nhiều hộ kinh doanh chủ động "rút lui"

Chị T.T.H. (Q.Bình Thạnh, TP.HCM), chủ một quán ăn sáng cho biết đã ngưng hoàn toàn việc dán mã QR thanh toán từ đầu tháng 6. “Trước đây khách chuyển khoản rất tiện, nhưng gần đây có thông tin rằng thuế sẽ dựa vào dữ liệu chuyển khoản để tính doanh thu. Mỗi tháng lời vài triệu mà bị truy thu, phạt, thì mất hết vốn”, chị nói.

Một số chủ quán khác tại Hà Nội, Đà Nẵng cũng chia sẻ tâm lý tương tự: không phản đối việc nộp thuế nhưng không rõ phải kê khai như thế nào, và lo ngại sẽ bị áp mức thuế cao hơn thực tế nếu bị kiểm tra ngược dòng.

Chính sách thuế không áp dụng đại trà, nhưng thiếu truyền thông rõ ràng

Theo quy định hiện hành, mức thuế áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể bao gồm 5% thuế giá trị gia tăng và 1% thuế thu nhập cá nhân, nhưng chỉ áp dụng cho những cá nhân có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên (tức trung bình khoảng 8,3 triệu đồng/tháng). Những người kinh doanh nhỏ dưới mức này được miễn thuế.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia tài chính, nguyên nhân khiến nhiều người bán lo sợ nằm ở việc thiếu thông tin chính thống, cách truyền thông chưa cụ thể, và sự gia tăng liên kết dữ liệu giữa ví điện tử, ngân hàng và các nền tảng giao dịch điện tử khiến nhiều người lo ngại sẽ không còn “ẩn danh” như trước.

“Chính sách thuế không sai, nhưng nếu không có chiến dịch truyền thông đủ minh bạch và đơn giản hóa thủ tục khai báo, hộ kinh doanh nhỏ sẽ chọn cách rút khỏi thị trường thay vì hợp tác,” TS. Phạm Minh Đức (Trường Đại học Kinh tế TP.HCM) nhận định.

Người tiêu dùng cũng chịu tác động

Việc hàng quán từ chối thanh toán không tiền mặt đang gây bất tiện cho người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ vốn đã quen sử dụng ví điện tử, ngân hàng số. Nhiều khách hàng phản ánh việc phải đi rút tiền mặt để mua đồ ăn uống là điều "lùi lại vài năm".

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ giao dịch không dùng tiền mặt trong lĩnh vực tiêu dùng đã tăng mạnh trong 3 năm gần đây, đặc biệt tại các thành phố lớn. Sự gián đoạn do tâm lý e ngại thuế sẽ ảnh hưởng đến tiến trình số hóa và tính minh bạch trong hệ sinh thái kinh doanh F&B.

Cần chiến lược hỗ trợ rõ ràng và lâu dài

Nhiều ý kiến cho rằng, để tránh làn sóng “tháo chạy” khỏi thị trường chính thức, ngành thuế và các cơ quan liên quan cần triển khai các giải pháp đồng bộ: từ truyền thông dễ hiểu, hỗ trợ phần mềm khai báo đơn giản, đến việc tư vấn miễn phí cho hộ kinh doanh nhỏ.

Bên cạnh đó, các nền tảng giao đồ ăn, đơn vị thanh toán điện tử cũng có thể đóng vai trò trung gian trong việc cung cấp công cụ báo cáo, tính thuế minh bạch và bảo vệ quyền lợi người bán.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Bảo An, nếu được triển khai đúng hướng, việc cải cách thuế sẽ không chỉ tăng thu ngân sách mà còn góp phần nâng cao năng lực quản trị của ngành F&B trong thời kỳ mới.